โดย : พญ. ศิริพัฒนา ศิริธนารัตนกุล
การสร้างสมองลูกเปรียบได้กับการสร้างบ้านฐานที่มั่นคงตั้งแต่แรกทำให้โครง และส่วนอื่นๆ ยึดโยงกันได้เหนียวแน่น สมองของทารกแรกเกิดมีขนาดเพียงประมาณ ¼ ของผู้ใหญ่ นั่นแสดงว่า ยังต้องมีการเจริญพัฒนาของสมองอีกมากในช่วง 1-2ปีแรก เรียกได้ว่าเป็นช่วง “ก่อร่างสร้างสมอง” กันเลยทีเดียวค่ะ
การก่อสร้างอะไรก็ตาม รากฐานย่อมเป็นส่วนที่สำคัญที่สุด ใช่ไหมคะ รากฐานที่มั่นคงของสมองลูกก็เกิดจากการที่แม่อุ้มลูกขึ้นดูดนมแม่นั่นเองค่ะก้อนอิฐแต่ละก้อนที่นำมาเรียงกัน เปรียบได้กับ “วงจรประสาท”ที่เกิดขึ้นเป็นพันๆ หมื่นๆ ครั้งต่อวัน เมื่อลูกได้อยู่ในวงแขนแม่ดูดดื่มนมแม่อย่างมีความสุข
สมองมีเซลล์ประสาทนับล้านเซลล์ ที่มีการติดต่อสื่อภาษากันด้วย “สัญญาณประสาท” ที่ส่งผ่านใยประสาท ยิ่งส่งผ่านมากและบ่อยเท่าไรวงจรนั้นๆ ยิ่งติดต่อกันได้รวดเร็วมากขึ้นเท่านั้นและยิ่งมีเครือข่ายมากเท่าไรสัญญาณประสาทยิ่งมีทางเลือกที่จะไปได้เร็วมากขึ้นเท่านั้น
ถ้าจะเปรียบเทียบ ก็เทียบได้กับเส้นทางการจราจร ถนนหนทางที่มีทั้งถนนใหญ่ซูเปอร์ไฮเวย์ ถนนใหญ่ ซอกซอยเล็กๆที่มีทางเชื่อมกันผู้ที่เคยรู้ทางซอกแซก และเดินทางบ่อยๆ ย่อมจะคิดหาทางไปได้รวดเร็วกว่าผู้ที่รู้จักแต่ทางใหญ่ๆ สมองที่มีทางเชื่อมเล็กๆโยงใยกันมากเท่าไรยิ่งจะสามารถคิดแก้ปัญหาที่ซับซ้อนได้รวดเร็วมากขึ้นเท่านั้น
นั่นคือเหตุผลว่า ทำไมเราจึงต้องให้ทารกได้รับรู้ด้วยประสาทสัมผัสทุกส่วนบ่อยๆ ด้วยการอุ้มขึ้นมาดูดนมแม่ ก็เพื่อให้สัญญาณประสาทมีทางเดินที่หลากหลาย นั่นเองค่ะนอกจากนี้ยังต้องมีการทำซ้ำบ่อยๆ เพื่อให้มีการคงอยู่ของวงจรนั้นๆ ด้วยเพราะ หากไม่มีการใช้งาน โยงใยประสาทจะค่อยๆ ถูกเล็มทิ้งไปเช่นเดียวกับทางเดินที่ไม่ค่อยมีคนใช้ ในทีสุดก็จะไม่หลงเหลือให้เห็นและหายไปในที่สุดค่ะ