น้ำนมแม่ในตู้เย็น ในกระติกน้ำแข็ง เก็บได้นานเท่าไหร่

เก็บน้ำนมได้นานเท่าไร?

ถ้าเป็นไปได้การดูดจากเต้าแม่โดยตรงดีที่สุด เพราะจะได้คุณภาพของน้ำนมครบถ้วน แต่ในกรณีจำเป็นที่คุณแม่จะต้องออกไปทำธุระนอกบ้านหรือไปทำงาน นมที่คุณแม่บีบหรือปั๊มเก็บไว้ในตู้เย็น คุณภาพอาจลดไปบ้าง แต่ก็ยังมีสิ่งที่ดีๆ รวมทั้งภูมิคุ้มกันจำนวนมากอยู่ ดังนั้นคุณค่าของนมแม่แช่เย็นก็ยังดีกว่านมผงมากมายนัก

ภาชนะที่เก็บอาจเป็นถุงเก็บน้ำนม หรือขวดแก้วที่ผ่านการทำลายเชื้อด้วยความร้อนแล้ว ควรเก็บน้ำนมในปริมาณที่พอกินในแต่ละมื้อ เวลาเก็บ ถ้าภาชนะที่ใส่เป็นขวด ให้เหลือที่ว่างในขวดไว้ประมาณ ¼ – ½ นิ้ว ปิดฝาขวดให้สนิท แต่ไม่ต้องแน่นมากเกินไป แต่ถ้าเป็นถุงเก็บน้ำนม ให้รูดซิปปิดให้สนิทโดยเหลือที่เผื่ออากาศในถุง เพราะน้ำนมที่แช่แข็งจะเกิดการขยายตัว

หลักการของการเก็บน้ำนมในตู้เย็นในที่อุณหภูมิยิ่งต่ำและคงที่ จะยิ่งเก็บได้นาน อากาศร้อนจะมีผลต่อการเก็บรักษาอุณหภูมิของตู้เย็น

ตู้เย็นที่เปิดปิดบ่อย หรือมีของอื่นแช่มาก และบริเวณประตูตู้เย็น อุณหภูมิจะไม่คงที่

น้ำนมที่ละลายหลังแช่แข็งแล้ว ไม่ควรนำไปแช่แข็งอีก เพราะอาจมีการเปลี่ยนแปลงในส่วนประกอบต่างๆ ทำให้คุณภาพเสียไป

นมที่ละลายหลังแช่แข็งแต่ยังไม่ได้อุ่นหรือใช้ เก็บในตู้เย็นได้ 1 วัน

นมที่ละลายนอกตู้เย็น เก็บได้ชั่วเวลากิน 1 มื้อ

นมที่ได้กินไปบ้างแล้ว ไม่ควรเก็บไว้อีก เพราะอาจมีการปนเปื้อนเชื้อโรค

นมที่บีบ / ปั๊มเก็บไว้

แช่ตู้เย็นทันที ในบริเวณที่เย็นที่สุดคือบริเวณที่ติดกับช่องแช่แข็ง อย่าเก็บที่ประตูตู้เย็น เนื่องจากความเย็นจะไม่คงที่

นมที่ยังไม่ใช้ใน 2-3 วัน ควรเก็บในช่องแช่แข็ง

การเก็บในที่ทำงานเพื่อรอนำกลับบ้านในตอนเย็น ไม่ควรเก็บในช่องแช่แข็ง ให้เก็บบริเวณใต้ช่องแช่แข็ง ถ้าไม่มีตู้เย็น ให้เก็บในกระติกน้ำแข็งที่มีน้ำแข็งหล่อตลอดเวลา

เมื่อจะนำกลับบ้าน ต้องแช่ในกระติกน้ำแข็ง

ในกระติกน้ำแข็งที่มีน้ำแข็งหล่ออยู่ตลอดเวลา จะเก็บได้ 24 ชม.

ระยะเวลาในการเก็บ

จากคำแนะนำของ UNICEF & WHO

ที่อุณหภูมิห้อง

25-37o ซ เก็บได้นาน 4 ชม. (บ้านเราอากาศร้อน ควรใช้เกณฑ์นี้)

15-25o ซ เก็บได้นาน 8 ชม.

ต่ำกว่า 15o ซ เก็บได้นาน 24 ชม.

ไม่ควรเก็บในที่ที่อุณหภูมิสูงกว่า 37o ซ

ในตู้เย็น

ในตู้เย็นส่วนล่างที่อุณหภูมิ 2-4o ซ เก็บได้นาน 8 วัน (ควรเก็บในบริเวณที่เย็นที่สุดคือบริเวณที่ติดหรือใกล้กับช่องแช่แข็ง แต่ตู้เย็นจำนวนมากไม่สามารถรักษาอุณหภูมิได้คงที่ ดังนั้นจึงแนะนำให้นำน้ำนมมาใช้ภายใน3-5 วัน

ในช่องแช่แข็ง (จากหนังสือ Breastfeeding : A guide for the medical profession 7th ed.)

ตู้เย็นประตูเดียว (-15o ซ) เก็บได้นาน 2 สัปดาห์

ตู้เย็น 2 ประตู (-18o ซ) เก็บได้นาน 3-6 เดือน

ตู้แช่แข็ง (-20o ซ)เก็บได้นาน 6-12 เดือน

ความแตกต่างของก้อนให้ความเย็น

ถุงพลาสติกใส่น้ำ (น้ำแข็งแหนม) 100 มล. 4,6,8 ก้อน ในกระติก รักษาความเย็นได้ 12,15 และ 17 ชั่วโมง แต่ถ้าในกระเป๋าพลาสติกรักษาความเย็นได้ 8,10 และ 11 ชั่วโมงตามลำดับ

ฟองน้ำใส่น้ำ 100 มล 4,6,8 ก้อน ในกระติก รักษาความเย็นได้ 11,14 และ 16 ชั่วโมง แต่ถ้าในกระเป๋าพลาสติกรักษาความเย็นได้11,14 และ 16 ชั่วโมง

icebrick 1และ 2 ก้อนในกระติกน้ำแข็ง รักษาความเย็นได้ 4 และ 17 ชั่วโมง

coldhotpack 1 และ 2 ก้อน ในกระติกน้ำแข็ง กระเป๋าพลาสติก รักษาความเย็นได้ที่ 2 ชั่วโมง

ที่มา เอกสารงานประชุมนมแม่แห่งชาติครั้งที่ 1. หน้า 202-3.