บทบาทคุณพ่อช่วยเลี้ยงลูก

บทบาทคุณพ่อช่วยเลี้ยงลูก

ช่วยกันส่งต่อเรื่องนี้ให้ว่าที่คุณพ่อหรือคุณพ่อมือใหม่นะคะ…

คุณเตรียมตัวเป็นคุณพ่อคนใหม่หรือยัง? เขียนโดยคุณหมอวิทยา ถิฐาพันธ์ ภาควิชาสูติศาสตร์-นรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล

ผมอยากแนะนำให้คุณพ่อเตรียมตัวเสียตั้งแต่คุณแม่ยังตั้งครรภ์อยู่เลยครับ ไม่ใช่มาเตรียมกันตอนคุณแม่คลอดลูกแล้วเพราะช้าเกินไป นอกจากนี้ตอนที่คุณแม่ตั้งครรภ์หรือกำลังจะคลอด ตัวคุณแม่เองก็ต้องการความช่วยเหลือและกำลังใจจากคุณพ่อไม่น้อยเลย การดูแลคุณแม่ตลอดช่วงการตั้งครรภ์ ขณะคลอด และหลังคลอดจึงเป็นสิ่งที่คุณพ่อควรจะได้ทำอย่างต่อเนื่อง ความรักและความผูกพันธ์ที่มีต่อกันและต่อลูกที่จะเกิดขึ้นมาก็จะมากตามไปด้วย

ดูแลคุณแม่ขณะตั้งครรภ์

เมื่อมีการตั้งครรภ์คุณแม่ส่วนมากก็มักจะไปฝากครรภ์กับคุณหมอที่ตัวเองไว้วางใจ เพื่อให้คุณหมอช่วยดูแลสุขภาพของตัวเองและลูกน้อยในครรภ์ ผมขอเรียนให้ทราบว่าคุณหมอที่ดูแลคุณแม่ไม่สามารถช่วยดูแลอะไรได้มากมายนักหรอกครับ ส่วนมากก็จะเป็นการดูแลเกี่ยวกับเรื่องทางการแพทย์เสียมากกว่าและเวลาที่ให้กับคุณแม่แต่ละครั้งก็ไม่ได้มากมายอะไร ดังนั้นตัวคุณพ่อเองซึ่งมีเวลาอยู่กับคุณแม่มากกว่าจึงควรที่จะรับบทบาทในการดูแลคุณแม่อย่างเต็มที่

มีเรื่องที่ผมอยากจะบอกให้คุณพ่อทราบเกี่ยวกับคุณแม่ก็คือ เมื่อมีการตั้งครรภ์เกิดขึ้น จะมีการเปลี่ยนแปลงในตัวคุณแม่มากมายทั้งเรื่องของร่างกายและอารมณ์ ในระยะแรกของการตั้งครรภ์คุณแม่จะเหนื่อยง่าย ง่วงนอนบ่อย ทานอาหารไม่ค่อยได้ คลื่นไส้ อาเจียน เมื่อการตั้งครรภ์ดำเนินต่อไปก็จะรู้สึกอึดอัด แน่นท้อง หายใจไม่ค่อยออก นอนลำบาก บางคนก็นอนไม่หลับ ปวดหลัง ปวดขาสารพัด ผลดังกล่าวนอกจากจะทรมานกายแล้ว ยังมีผลให้คุณแม่มีอารมณ์ไม่ดีได้ง่ายด้วย บางรายก็โกรธง่าย บางรายก็เศร้าซึม คุณพ่อควรจะต้องเข้าใจการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวและช่วยเหลือดูแลให้กำลังใจคุณแม่ตลอดเวลา ไม่ว่าจะด้วยการพูดจาให้กำลังใจ ช่วยเหลือทำงานบ้าน หาอาหารให้ทาน หรือช่วยบีบนวดแก้อาการปวดน่องปวดขา เป็นต้น

เวลาไปฝากครรภ์กับคุณหมอ คุณพ่อควรจะเป็นคนที่พาคุณแม่ไปฝากครรภ์เพราะจะได้คอยให้กำลังใจคุณแม่เวลาไปฝากครรภ์ นอกจากนี้เวลาคุณหมอตรวจหรือแนะนำอะไรกับคุณแม่ คุณพ่อก็จะได้รับรู้ด้วยและถ้าหากมีปัญหาที่ต้องตัดสินใจ เช่นคุณหมออาจต้องทำการตรวจพิเศษบางอย่างกับคุณแม่ เช่น เจาะน้ำคร่ำ ตรวจเลือดจากสายสะดือลูก คุณพ่อจะได้ช่วยตัดสินใจและให้กำลังใจคุณแม่อย่างใกล้ชิด
ให้กำลังใจตอนคลอด

ช่วงเวลาที่คุณแม่เจ็บครรภ์คลอด โดยเฉพาะถ้าเป็นการคลอดครั้งแรก คุณแม่ส่วนมากก็มักจะมีความรู้สึกต่างๆมากมายไม่ว่าจะเป็น ความรู้สึกกลัว วิตกกังวล ไม่มั่นใจและอีกสารพัดความรู้สึก การมีคุณพ่ออยู่ด้วยขณะเจ็บครรภ์และขณะคลอดจะเป็นการสร้างความมั่นใจและอบอุ่นใจที่ดีที่สุดของคุณแม่ เพราะการอยู่กับคนที่เรารักหรือรู้ใจย่อมดีกว่าคนแปลกหน้าอยู่แล้ว

ในปัจจุบันโรงพยาบาลจำนวนไม่น้อยเริ่มให้คุณพ่ออยู่ร่วมกับคุณแม่ขณะคลอดด้วย แต่หลายโรงพยาบาลก็ยังไม่ยอมแม้จะยอมรับการที่คุณพ่ออยู่กับคุณแม่ขณะคลอดจะเป็นเรื่องดีก็ตาม ทั้งนี้ด้วยเหตุผลหลายประการ เช่นคุณพ่อบางคนพอเห็นเลือดก็อาจเป็นลมหน้ามืดได้กลายเป็นภาระให้หมอต้องมาดูแลพ่อแทนดูแลแม่ บางคนก็ไม่ยอมทำตามกฎเกณฑ์ที่ทางโรงพยาบาลสร้างขึ้นมาเพื่อป้องกันการติดเชื้อในห้องคลอด หรือบางคนก็ไปวุ่นวายให้ห้องคลอดหลายอย่างจนบุคลากรในห้องคลอดไม่ต้องทำงาน ดังนั้นก่อนจะเข้าไปในห้องคลอดคุณพ่อควรจะได้มีการเตรียมตัวและเตรียมใจให้พร้อมเสียก่อน ในโรงพยาบาลบางแห่งจัดให้มีการอบรมเพื่อการเตรียมตัวเป็นคุณพ่อก็มี

ช่วยเลี้ยงลูกภายหลังคลอด

การเลี้ยงลูกหลังคลอดใหม่ๆ เป็นเรื่องหนักหนาสาหัสไม่น้อย จนคุณแม่หลายคนมาบ่นให้ผมฟังว่าตอนลูกอยู่ในท้องก็ว่าแย่แล้ว พอคลอดออกมายิ่งแย่หนักเข้าไปอีก อยากให้ลูกกลับเข้าไปอยู่ในท้องใหม่จังเลย เพราะตั้งแต่ออกมา พ่อแม่ไม่ได้หลับนอนเลย เนื่องจากเจ้าตัวน้อยตื่นนอน แหกปากร้อง และกินนมตอนดึกๆทุกคืน แต่เวลากลางวันที่ควรจะตื่นกลับนอนเอ้านอนเอาแถมหลับตาพริ้มให้น่าหมั่นไส้อีกต่างหาก ถ้าโตหน่อยก็น่าจะถองซะให้เจ็บ คุณแม่บางคนหลังคลอดแค่สัปดาห์เดียวก็ต้องอดนอนจนซูบซีดคล้ายผีดิบเคลื่อนที่เลยก็มี บางคนเล่าให้ผมฟังว่าคลอดลูกแค่คนเดียวก็รู้สึกรักแม่ของตัวเองขึ้นอีกมากเลย เพราะแม่มีลูกตั้งหลายคนแต่ไม่เคยปริปากเล่าเรื่องความทุกข์ยากเวลาเลี้ยงลูกให้ฟังเลย มาเจอด้วยตัวเองถึงเข้าใจ

ในช่วงหลังคลอดคุณพ่อควรจะเป็นผู้ช่วยแบ่งเบาภาระในการเลี้ยงลูกของคุณแม่ ไม่ว่าจะสลับกันนอนกับคุณแม่เพื่อให้นมลูก ช่วยคุณแม่ชงนม ล้างขวดนม หรือช่วยซักผ้าอ้อมเป็นต้น ในประเทศทางตะวันตกมีการนำคุณพ่อมาอบรมในเรื่องการดูแลลูกหลังคลอดมากมายหลายหลักสูตร เพื่อให้แน่ใจว่าคุณพ่อจะช่วยเลี้ยงดูลูกน้อยได้อย่างถูกวิธี บางโรงพยาบาลก็อบรมให้ฟรี บางโรงพยาบาลก็เก็บค่าอบรมมากน้อยแล้วแต่โรงพยาบาล

ในประเทศไทยการอบรมดังกล่าวยังไม่แพร่หลายและยังไม่ได้รับความนิยม อาจจะเป็นเนื่องจากปัญหาทางวัฒนธรรมของประเทศไทยก็ได้ที่ผู้ชายยังไม่กล้าไปอบรมเรื่องที่ดูเหมือนเป็นงานของผู้หญิง ถ้าผู้ชายคนไหนไปเล่าให้เพื่อนฟังว่าไปอบรมวิธีชงนม หรือซักผ้าอ้อมลูกมา สงสัยว่าเพื่อนคงจะหาว่าไม่สบายหรือพิการทางจิตแหงเลย แต่ผมเชื่อว่าอีกไม่นานการอบรมดังกล่าวในประเทศไทยจะได้รับการยอมรับมากขึ้น เนื่องจากสถานการณ์ในบ้านเราโดยเฉพาะในเมืองใหญ่นับวันจะเหมือนกับประเทศทางตะวันตกเข้าไปทุกทีแล้ว

บทสรุป

การทำหน้าที่เป็นคุณพ่อคนใหม่เป็นบทบาทที่ยิ่งใหญ่กว่าหน้าที่การงานอีกหลายอย่าง เพราะหน้าที่นี้คือการทำงานเพื่อสร้างคนและโดยเฉพาะเป็นคนที่จะมาเป็นตัวแทนของตัวคุณพ่อนั่นเองแหละครับ การที่คุณพ่อได้มีส่วนในการดูแลทั้งตัวคุณแม่ขณะตั้งครรภ์และลูกน้อยที่เพิ่งคลอดออกมา จะก่อให้เกิดความรักและความผูกพันธ์ที่คุณพ่อจะมีให้แก่คุณแม่และลูกน้อยไปอีกยาวนาน เพราะฉะนั้น …… มาเตรียมตัวเป็นคุณพ่อคนใหม่กันเถิดครับ

คำอธิบายภาพ https://www.youtube.com/watch?v=qioqB7IKRlI คุณ Ernest Prakasa ซึ่งเป็น Standup Comedy ผู้ร่วมก่อตั้งกลุ่มพ่อสนับสนุนนมแม่ Ayah Asi ในประเทศอินโดนีเซีย ได้เล่าถึงความสำคัญของคุณพ่อให้การช่วยเหลือคุณแม่มีผลต่อระดับความสำเร็จในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ จะเห็นได้ว่า ถ้าคุณพ่อสนับสนุน ระดับความสำเร็จของคุแม่ในการให้นมแม่จะสูงถึง 98.1% เทียบกับระดับความสำเร็จเพียง 26.9% ถ้าคุณพ่อไม่ให้การสนับสนุน