เอกสิทธิ์น้ำนมแม่ Cholecystokinin
ซีรีย์ “เอกสิทธิ์เฉพาะน้ำนมแม่” ยังคงมีให้ติดตามอย่างสม่ำเสมอนะคะ ใครทีตามอ่านตามแชร์มาตั้งแต่ต้นจนครบทุกรูปทุกตอนจะมีรางวัลให้ค่ะ
คุณแม่เคยสังเกตกันไหมคะว่า ลูกที่ดูดนมแม่มักจะเคลิ้มหลับคาเต้า แล้วค่อยๆปล่อยปากออกมา นอนหลับตาพริ้มอย่างมีความสุข เหมือนกับอยู่ในภวังค์นอนฝันดี ตัวคุณแม่เองถึงแม้จะเหนื่อยแสนเหนื่อย เวลาได้กอดชื่นชมลูกที่นอนอุ่นอยู่บนอก ช่างเป็นช่วงเวลาที่รู้สึกสงบ อิ่มใจและมีความสุขอย่างบอกไม่ถูก
เบื้องหลังความสงบสุข ส่วนหนึ่งจากฮอร์โมนอ๊อกซิโทซิน ที่มีการหลั่งออกมาในแม่หลังคลอด แต่ยังมีฮอร์โมนอีกชนิดหนึ่งค่ะ ที่ส่งผลเข่นเดียวกันนี้ คือ CCK Cholecystokinin ที่ผลิตจากทางเดินอาหารของทารกค่ะ
นักวิจัยที่ประเทศสวีเดน ซึ่งเป็นประเทศที่สนับสนุนการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างมาก ได้ศึกษาระดับ CCK ในเลือดของทารกแรกเกิดปกติอายุเฉลี่ย 4 วัน จำนวน 58 ราย พบว่า ระดับของ CCK จะสูงขึ้นอย่างมากในช่วงหลังกินนมแม่เสร็จทันที แล้วลดลงที่ 10 นาที และเพิ่มสูงขึ้นอีกครั้งหนึ่งที่ 30 และ 60 นาที
ระดับที่สูงขึ้นตอนแรกสุด นนน่าจะเป็นจากการดูดเต้า ทำให้มีการกระตุ้น vagus nerve และการขึ้นอีกครั้งตอนหลัง เป็นจากการที่น้ำนมแม่กระตุ้นเซลล์ที่ผลิต CCK CCK ทีหลั่งเป็นผลจาก การดูดนมแม่ อาจะมีผลกระตุ้นการย่อยอาหาร และ metabolism ส่งผลให้ทารกมีความผ่อนคลาย และง่วงหลับ หลังจากดูกนมแม่เสร็จ ระดับCCK จะแปรผกผันกับอายุ คือทารกอายุน้อยวัน จะมีระดับ CCK สูง อธิบายได้ว่า ทารกที่ดูดนมบ่อยๆ และถี่ จะทำให้มีการขึ้นสูงของระดับ CCK หลังดูดนมจึ้นอย่างต่อเนื่อง ซึ่งก็เป็นผลดี คือทำให้ทารกสงบ ถึงแม้จะได้รับน้ำนมจำนวนไม่มากนักในวันแรกๆหลังคลอดค่ะ
(ยังไม่ทราบว่าส่วนไหนในน้ำนมที่กระตุ้นการหลั่ง CCK แต่ในผู้ใหญ่ ไขมันคือตัวกระตุ้นการหลั่ง CCK ที่ดีที่สุด)
นอกจากนี้ CCK ยังมีผลต่อการพัฒนาและ maturation ของระบบทางเดินอาหาร ซึ่งจะมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วในช่วงหลังคลอดด้วย
สรุปว่า hormone CCK ( Cholecystokinin) เป็น ฮอร์โมนในทางเดินอาหาร ที่ช่วยให้การย่อยดีขึ้น มีผลทำให้ทารกสงบ ระหว่างการดูดนมแม่ การกระตุ้น vagus nerve ทำให้มี การปล่อย CCK ในทั้งแม่และลูก ทำให้เกิดความรู้สึกเคลิบเคลิ้ม ง่วงนอน ระหว่างการดูดนม ระดับ CCK ของทารกจะขึ้นสูงสองยอด คือ ครั้งแรกตอนเริ่มดูดทันที และอีกครั้งหนึ่ง ใน 30-60 นาทีต่อมา CCK ที่ขึ้นครั้งแรก เกิดจากการดูดเต้า ครั้งที่สอง เกิดเมื่อ นมเข้าสู่ทางเดินอาหาร /แอดมินหมอติ๋ม
Reference
1.Plasma Cholecystokinin concentrations after breastfeeding in healthy 4 day old infants
K Uvnnas-Moberg , G Marchini, J Winberg
Department of Pharmacology and Department of Pediatrics , Karolinska Institute, Stockholm, Sweden Archives of Disease in Childhood 1993; 68:46-48
- Breastfeeding and Human Lactation Chapter 4 : The Biological Specificity of Breast Milk ( Bioactive Components) University of Kansas School of Nursing . Karen Wambach , Jan Riodan P 155