แม่อาสาเลี้ยงลูกด้วยนมแม่
“เมื่อสิบเอ็ดปีที่แล้ว ฉันเป็นคุณแม่มือใหม่ที่อยากจะเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ ตามที่ได้เรียนรู้มาว่านมแม่ดีที่สุดสำหรับลูกน้อย”
เป็นความตั้งใจและมุ่งมั่นของ คุณแม่จอย มัทนี หงส์ธนนันท์ คุณแม่ลูกสองที่ประสบความสำเร็จในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ ปัจจุบันคุณแม่จอยทำงานเป็นแอร์โฮสเตส และยังเสียสละเวลาเป็น “แม่อาสา” ศูนย์นมแม่แห่งประเทศไทย ด้วย
เส้นทางการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ของฉันไม่ได้โรยด้วยกลีบกุหลาบ ตั้งแต่ลูกอยู่โรงพยาบาล ก็ได้นมผงเสริมจากโรงพยาบาล โชคดีกลับบ้านมาวันที่ห้าถึงเริ่มมีน้ำนมให้เห็น. แต่ก็ยังไม่พ้นความโกลาหล มันไม่ใช่แค่มีลูกก็ให้ลูกกินนมแม่ แต่ปัญหาและคำถามมากมายตามมา คำแนะนำจากญาติผู้ใหญ่และผู้หวังดีทั้งหลายก็ทำให้ฉันสับสน
น้ำนมพอหรือไม่ ปั๊มออกมาได้ไม่กี่หยด ทำไมลูกดูดตลอดไม่นอนเลย ทำไมลูกถ่ายเป็นฟอง ทำไมลูกถ่ายบ่อยในสัปดาห์แรกๆ ทำไมลูกไม่ถ่ายหลายวัน ตัวฉันก็เลี้ยงลูกจนผอมนมจะมีประโยชน์ไหม ฯลฯ
สารพัดคำถาม ที่ฉันไม่เคยคิดจะหาคำตอบเพราะไม่รู้ว่าเราจะต้องเจอสิ่งเหล่านี้ ในตอนก่อนคลอดคิดแต่ว่าจะ ‘เลี้ยงลูกด้วยนมแม่’ เท่านั้น และโรงพยาบาลที่คลอดก็อบรมเรื่องนี้เพียงผิวเผิน อบรมไม่ถูกต้องเสียด้วยซ้ำ
สมัยนั้นคนยังไม่ค่อยใช้เฟซบุค และ Social Network ต่างๆ ฉันโทรไปถามคลินิกนมแม่บ้าง หาคำตอบจากเว็บบอร์ดของเว็บไซต์ต่างๆ บ้าง หนึ่งในเว็บที่เข้าไปประจำก็คือเว็บของศูนย์นมแม่แห่งประเทศไทย
ที่นั่นฉันได้พบกับคุณหมอเด็กหลายๆท่านและเพื่อนๆ แม่ลูกอ่อนรุ่นพี่รุ่นน้อง และรุ่นราวคราวเดียวกัน เราได้แลกเปลี่ยนประสบการณ์ ปรับทุกข์ พูดคุยตามประสาแม่ลูกก่อนเก็บกด ทำให้ฉันได้เรียนรู้อีกมากมายว่ามีคนที่เลี้ยงลูกเหนื่อยกว่าเราเยอะนัก
ตอนหลังๆ จากเป็นคนถามคำถามฉันก็เริ่มเป็นคนช่วยตอบคำถามที่ได้เคยรับคำตอบมาจากคุณหมอและแม่ๆรุ่นพี่. เรามีการนัดพบปะกัน พาลูกๆมาเจอกัน สนุกสนานตามประสา
เมื่อศูนย์นมแม่รับสมัครแม่อาสาฯและจัดอบรมแม่อาสาฯฉันจึงสมัครอย่างไม่รีรอ
จากวันนั้นถึงวันนี้ก็ร่วมสิบปีเห็นจะได้ ศูนย์นมแม่เปลี่ยนเป็นมูลนิธิศูนย์นมแม่ฯ เว็บบอร์ดเปลี่ยนเป็นเฟซบุค แม่ๆรุ่นเดียวกันก็ห่างหายกันไปจากเพจศูนย์นมแม่ฯด้วยความสนใจของแต่ละคนผันแปรไปตามวัยของลูกๆที่เติบโตขึ้น. มีแม่ๆหน้าใหม่แวะเวียนมา ฉันเองก็ไม่ได้โพสต์หรือตอบคำถามบ่อยๆเหมือนแต่ก่อน. ด้วยงานประจำและกิจกรรมของลูกๆที่โตขึ้น อย่างไรก็ตามฉันจะพยายามช่วยเหลือกิจกรรมของศูนย์นมแม่ฯทุกครั้งหากมีโอกาส
ฉันรู้สึกเป็นเกียรติทุกคร้งที่ศนท.เชิญฉันไปร่วมกิจกรรมต่างๆ ทำให้ทราบว่า การช่วยให้เด็กไทยได้กินนมแม่มีหลายมิตินอกเหนือไปจากการช่วยตอบคำถามในอินเตอร์เน็ต ฉันได้มีโอกาสไปเยี่ยมชมโรงงานที่สนับสนุนให้พนักงานเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ พูดคุยคุณแม่สาวโรงงานที่ต้องปั๊มนมส่ง บ.ข.ส.ไปให้ลูกที่ฝากคุณยายเลี้ยง ฉันได้ร่วมงานกับองค์กรระหว่างประเทศที่ทำงานเกี่ยวกับเด็ก อาหารและผู้หญิง ได้ไปอบรมประชุมวิชาการเรื่องต่างๆ ที่เกี่ยวข้องฯลฯ
สิบปีที่ผ่านมาฉันได้รับประสบการณ์และการเรียนรู้ที่มากไปกว่าการตอบคำถามเรื่องนมแม่ เรื่องของจิตวิทยาที่จะคุยกับแม่ เรื่องของโครงสร้างสังคมครอบครัวไทยในระดับต่างๆ ฯลฯ ฉันเริ่มเข้าใจความผิดพลาดเล็กๆ น้อย ๆ ที่เกิดขึ้นในการทำงานต่างๆ จากสายตาของคนนอกกลายเป็นมองจากมุมของคนใน ฉันไม่อยากจะทิ้งประสบการณ์ตรงนี้ให้เปล่าประโยชน์ ฉันได้เห็นความเสียสละของเจ้าหน้าที่ คุณหมอ ผู้เกี่ยวข้องในวงการนมแม่ รวมทั้งแม่อาสารุ่นเก๋าเพื่อนคู่คิดที่ช่วยกันทำงานเหน็ดเหนื่อย สละเวลาจากครอบครัวเพื่อเด็กไทย
บางครั้งออกตรวจโรงงานตั้งแต่เช้ามืดจนดึกดื่น ประชุมเช้าจนดึกติดกันหลายๆวัน ตัวฉันเองยังอาสาเป็นครั้งคราวยังรู้สึกเหนื่อย นอกจากนั้นฉันได้เห็นความเมตตาจากคุณหมอหลายๆท่านต่อผู้คนอื่นๆ บางครั้งในการทำงานที่เราต้องขัดผลประโยชน์กับบางคน ได้รับปฏิกิริยาที่ไม่ดีกลับมา ท่านเหล่านี้ก็มีแต่ความเมตตา ไม่ได้อาฆาตแค้นใดๆได้แต่เดินหน้าทำงานต่อไปอย่างสงบและมุ่งมั่น
การอุทิศตนของบุคคลเหล่านี้ รวมทั้งเรื่องราวต่างๆ ของคุณแม่มือใหม่มือเก่าเป็นแรงบันดาลใจให้ฉันอยากจะเป็นแม่อาสาไปเรื่อยๆจนกว่าจะไม่มีใครต้องการ
เรื่องและภาพ : คุณแม่จอย มัทนี หงส์ธนนันท์
